Rusya'nın en kuzeyindeki Türk yurdu yakut dili hakkında bilgi from Onur Türk's blog

Rusya'nın en kuzeyindeki Türk yurdu yakut dili hakkında bilgiler ve örnek cümle çevirisi:

Öncelikle, kendi gözlemlediğim noktaları paylaşacağım. Genellikle cümle başlarında y harfi yerine s harfi kullanılmaktadır.

Örnek vermek gerekirse: yıl = sıl yala = sala aynı şekilde yine salamak = yalamak

Yakut diline temel günlük kelimelere bakmak gerekmektedir. Aksi taktirde kitap, defter, katip, hakim gibi ibranice den (Arapça dan) yada farsça dan geçmiş Türkçe de bir çok kelime bulunmaktadır. Bunlar Türkçe ile uyuşmamaktadır. O yüzden iletişimde sorun yaşanmaktadır.

Eskiden Moğollar ile Türkler birlikte yaşayan kavim olduğunda olsa gerek yakutça da Moğolca kökenleri çok kelime bulunmaktadır %10 ila %13 arası moğolca kelime mevcuttur. Ayrıca Hangi dilden geldiği yada Öz Yakutça yada eski Türkçe olabileceği düşünülen kelimelerde dilde hayli mevcuttur.

Türkçe: Adın nedir ( Adın kimdir) Yakutça: Аатыҥ кимий? (Adın kimmi)

Türkçe: Adını kim diyorlar ( adın nedir) Yakutça: Ааккыт ким диэний? (adın kim diyeni? )

Türkçe: Menim adım Timur Yakutça : Мин аатым Тимур (men adım timur)
Türkçe: Men şurdanım Yakutça: Мин ... сылдьабын (min şurdabın)

Türkçe: Görüşürüz Yakutça: Көрсүөххэ дылы (körüşek hadulı)

Türkçe: Bu kaçadır? (fiyat) Yakutça: Бу хастааҕый? ( bu hastalıy)

Türkçe: Sağol Yakutça: Махтал (Mahtal)

Türkçe: Hani Yakutça: ханна (hanna)

Türkçe: Tualet Nerededir Yakutça: Туалет ханна баарый?

Türkçe: Ben sana tapıyorum Yakutça: Мин эйиигин таптыыбын (min eyigin taptıbın) Tapmak = Taptı ) эйи = İyi эйиигин = eyice anlamı çıkmaktadır.

Yani yakut bir kıza "min eyigin tabtıbın" diyerek sana tapıyorum diyebilirsiniz. Türkler de sana tapıyorum diyorlardı eskiden sevdiklerine.

Tabloda görüldüğü bir çok kelime ses değişimleri olmak ile beraber birbirlerine çok benzemektedir.


Yakut dilinde sayılar ile yedi harfi hariç hepsi aynıdır.


Yakut Edebiyatı:

Yakut edebiyatı hakkında ilk baskı 1692 yılında Amsterdam da Nicolaas Witsen tarafından yayınlanmıştır.

Yakut Destan Geleneği

Yakut Türklerinin kendi dillerinde geleneksel olarak yetenekli sanatçılar tarafından gerçekleştirilen "Olonkho" adı verilen bir sözlü destan geleneği vardır. Bu Olonkho geleneğinin sadece birkaç eski sanatçısı hala yaşıyor.

Gençlere bunu kendi dillerinde söylemeyi öğretmek ve değiştirilmiş bir biçimde de olsa yeniden canlandırmak için bir program başlattılar.